Rəngləri çox sevirəm.
Və Arturun “Saitlər”
şeirini gördüyüm ilk anda içimdə oyanan müdhiş maraq mənə bu şeirdəki
misraların bir başqa rəsmin sirri ilə boyandığını pıçıldadı.
Marağımın ardınca düşüb,
şeirin ingilis, rus, fransız versiyalarını eyni vaxtda qarşıma düzdüm və
misra-misra, söz-söz, təkrar-təkrar oxudum.
Oxuduqca Artura baxırdım,
internetdən tapdığım fotoşəkillərində axtarmağa çalışırdım “Saitlər” şeirindəki
rənglərin tam rəsm halında ola biləcək sirrini.
Axı ola bilməzdi ki,
Artur Rembo sadəcə əlifbadan sait hərfləri seçib ayırsın və oturub o sait hərflərə
şeir həsr eləsin. İnsan nə qədər bekar və zarafatcıl olmalıdır belə bir boş işə
vaxt sərf etmək üçün, deyilmi?
Amma Artur bekar və
zarafatcıl deyil.
Gözləri mənə deyir ki, bu
şeir o gözlərin gördüyü, həm də o gözlərdən başqa kimsənin görmədiyi
sirli-sehrli bir tablodan bəhs edir. Nə o rəssam bəni-adəmdir, nə o rənglər
yerdə var...
“Saitlər”in Nikolay Qumilyov
tərcüməsinə baxıram.
Sonra təəccüblə
Qumilyovun rəsminə, daha doğrusu, gözlərinə baxıram.
“Səndəmi görmədin? Axı sənin
gözlərin fərqlidir, boş deyil, dünyasız deyil, niyə görmədin o tablonu, niyə
axı? – soruşuram.
“Gördüm, amma görməyəcəklər
deyə, göstərmədim” – deyir sanki.
İnanıram.
Və təbəssümlə şeirin son
misralarına çəkirəm diqqəti:
О — звона медного глухое окончанье,
Кометой, ангелом пронзенное молчанье,
Омега, луч Ее сиреневых очей.
Кометой, ангелом пронзенное молчанье,
Омега, луч Ее сиреневых очей.
Qadın gözlərindən bəhs
edilir bu tərcümədə.
Elə ingilis dilinə
edilmiş tərcümədə də qadın gözləri kimi verilir son misralardakı gözlər:
O, sublime Trumpet full of
strange piercing sounds,
Silences crossed by Worlds and by Angels:
O the Omega, the violet ray of Her Eyes!
Silences crossed by Worlds and by Angels:
O the Omega, the violet ray of Her Eyes!
Lakin elə deyil, Artur
qadın gözlərindən danışmır.
O, suprême Clairon plein des strideurs étranges,
Silences traversés des Mondes et des Anges :
- O l'Oméga, rayon violet de Ses Yeux ! -
Məhşər günündən bəhs edir
Artur.
Sur səsindən danışır, aləmlərdən,
mələklərdən...
Və “O gözlərin bönövşəyi
işığı”ndan yazır.
Məsihin gözlərindən.
Siz hələ də Arturun gözlərinə
diqqətlə baxmamısız?..
İsa var orda.
A – qara, E – ağ, İ – al,
U – yaşıl, O – göy... Hərflər,
Mən sizin sirrinizi açıb
tökəcəm bir gün.
A – qara məxmər dontək
bir milçək sürüsünün
Üfunət üzərində səs-küyü
ilə ötər...
Kölgə tək... ; E – çadırlar və tüstü ağartısı,
Dağ buzları ucları, ağ
hökmdar, ağ çiçək...
İ – gözəl dodaqların təbəssümüdür
- ürkək,
Qəzəbi qan dadında, tövbəsi
həzz ağrısı.
U – dənizin ilahi dalğalı
təlatümü,
Talada örüş yeri, tarlada
əkin şumu,
Və fikirli adamın alnının
qırışığı.
O – gizli cəngavərin
Surunun sirli səsi,
Aləmlər və mələklər sükutunun nəfəsi:
Omeqa! O gözlərin bönövşəyi işığı...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder